Muzej Jovana Cvijića

Memorijalni muzej Jovana Cvijića otvoren je u kući u kojoj je veliki geograf i naučnik živeo i radio. Nalazi se na Kopitarevoj gradini, u više od sto godina starom kulturnoistorijskom jezgru u centru grada, a sagrađena je 1905. godine po nacrtima i željama samog Cvijića. Cvijićeva kuća sa baštom koja se izdvaja lepotom i retkim biljnim vrstama još uvek odražava duh vremena s početka XX veka.

Prateći svoj mladalački moto “Studirati nogama a ne u kabinetu”, veliki istraživač i putnik rezultate svoje neobične naučne ekspedicije oslikao je i u ambijentu svoje kuće. Cvijić je, posedujući i osećaj za umetnost i moderno, od Dragutina Inkiostrija Medenjaka naručio izradu celokupnog enterijera svoje kuće, čiji je svaki detalj dizajniran u maniru tada vrlo popularnog stila u Evropi, secesiji, koja je ovde obogaćena elementima srpske nacionalne primenjene umetnosti.

Autentičan izgled su zadržale i salon i soba Cvijićeve supruge Ljubice. U preostalom delu Cvijićeve kuće postavljena je izložba o životu, brojnim putovanjima i istraživačkom radu našeg velikog naučnika.

Jovan Cvijić (1865-1927), geograf, naučnik, profesor, rektor Beogradskog univerziteta, predsednik Srpske kraljevske akademije, počasni doktor i član najstarijih akademija i univerziteta Evrope, predstavlja izuzetnu ličnost kulturne i naučne istorije Beograda i Srbije.

Između naučnih ekskurzija i istraživačkih putovanja, razvio je delatnost u okviru najznačajnijih institucija Beograda tog vremena – Velike škole, novoustanovljenog Beogradskog univerziteta i Srpske kraljevske akademije. Cvijić je bio jedan od prvih osam profesora novoustanovljenog Beogradskog univerziteta, rektor Univerziteta u dva mandata i predsednik SKA, osnivač Srpskog geografskog društva, prvog takve vrste na Balkanu, i pokretač Glasnika Srpskog geografskog društva.

Cvijić je za sobom ostavio zamašnu i po oblastima raznovrsnu bibliografiju, velikim delom na stranim jezicima; mape, atlase i geografske karte Balkanskog poluostrva, etnografske karte, zapise i crteže, posvetivši cele edicije fenomenu tipologije balkanskih kuća, običajima i psihičkim osobinama ljudi različitih kulturnih pojaseva Balkana.

Njegovom zaslugom, stručni termini za kraške oblike iz našeg jezika usvojeni su u svetskoj nauci o karstu − uvala, polje, ponor, hum, dolina, jama.